- Εμίλια Ρομάνια
- (Emilia-Romagna). Ιστορική περιοχή και διοικητική περιφέρεια (22.123 τ. χλμ., 3.960.549 κάτ. το 2001) της ηπειρωτικής Ιταλίας με πρωτεύουσα την Μπολόνια (910.592 κάτ.). Βρίσκεται στο βόρειο κεντρικό τμήμα της Ιταλίας, μεταξύ του ποταμού Πάδου στα Β και των Απένινων στα Ν. Στα Α βρέχεται από την Αδριατική θάλασσα, ΒΑ συνορεύει με το Βένετο, ΒΔ με τη Λομβαρδία, Δ με το Πιεμόντε και τη Λιγυρία, Ν με την Τοσκάνη και ΝΑ με τη Μάρκες και τη Δημοκρατία του Αγίου Μαρίνου. Κατανέμεται εξίσου σε ορεινές ή λοφώδεις και σε πεδινές ζώνες. Ψηλότερη κορυφή της είναι το Μόντε Τσιμόνε (2.165 μ.).
Τα άφθονα απολιθώματα που υπάρχουν στην πεδιάδα της, η οποία αποτελεί τμήμα της μεγάλης πεδιάδας του Πάδου, μαρτυρούν ότι κατά τον καινοζωικό αιώνα ήταν καλυμμένη από θάλασσα. Οι χειμαρρώδεις ποταμοί της κατεβαίνουν οι περισσότεροι από τα Απένινα και εκβάλλουν στον Πάδο ή είναι παραπόταμοι του Ρένο, που είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της περιοχής (211 χλμ.) και εκβάλλει στην Αδριατική.
Η Ε.Ρ. κατελήφθη από τους Λομβαρδούς κατά τον 5ο αι. και στη συνέχεια διαιρέθηκε σε ανεξάρτητα δουκάτα ή πριγκιπάτα. Η Ρ. περιήλθε στην κατοχή των Βυζαντινών από τον 6ο έως τον 8ο αι., με πρωτεύουσα τη Ραβένα. Οι πόλεις της περιοχής υπήρξαν, από τον 13ο αι., λαμπρά κέντρα ανάπτυξης της τέχνης, στα οποία εργάστηκαν και δημιούργησαν τα έργα τους ορισμένοι από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της εποχής. Η Ε. και η Ρ. ενσωματώθηκαν στο ιταλικό κράτος το 1861 και ενώθηκαν, διαμορφώνοντας τη σημερινή διοικητική περιφέρεια, το 1948.
Οι κυριότερες πόλεις της Ε.Ρ. είναι χτισμένες στην εύφορη πεδιάδα. Εκτός από την πρωτεύουσα, Μπολόνια, εκεί βρίσκονται η Πάρμα (384.989 κάτ.), η Φεράρα (342.704 κάτ.), η Μοντένα (628.180 κάτ.), η Ραβένα (350.879 κάτ.), το Ρέτζιο νελ Εμίλια (453.039 κάτ.), το Φορλί-Σεζένα (356.327 κάτ.), η Πιατσέντσα (263.309 κάτ.) και το Ρίμινι (270.530 κάτ.).
Η Ε.Ρ. είναι κυρίως αγροτική περιοχή, από τις πλουσιότερες της Ιταλίας. Παράγει δημητριακά, ντομάτες, φρούτα και κρασιά και έχει αξιόλογη κτηνοτροφία (κυρίως αγελάδες, χοίρους και άλογα) και ανεπτυγμένη αλιεία. Συγκεντρώνει επίσης μεγάλο αριθμό βιομηχανιών (τροφίμων, οικοδομικών υλικών, υφαντουργικές, χημικές κ.ά.), ενώ σημαντικότατο οικονομικό πόρο αποτελεί και ο τουρισμός.
Ο ναός της Στεκάτα στην Πάρμα, έργο των Μπερναντίνο και Φραντσέσκο Τσακάνι, αποτελεί ωραιότατο δείγμα της αρχιτεκτονικής του 16ου αι., στην περιοχή της Εμίλια Ρομάνια.
Η «Ιστορία των Μάγων», λεπτομέρεια πίνακα του Τζ. ντα Μοντένα. Με το έργο αυτό (γύρω στο 1420) κλείνει ο κύκλος της γοτθικής ζωγραφικής στην περιοχή της Εμίλια Ρομάνια (Άγιος Πετρώνιος, Μπολόνια)
Η περιοχή της Εμίλια Ρομάνια στην Ιταλία έχει αποκτήσει διεθνές ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια χάρη στη διοργάνωση αγώνων ταχύτητας Φόρμουλα 1 στην πίστα της Ιμόλα (φωτ. ΑΠΕ).
Η παραλία του Ρίμινι, στην Εμίλια Ρομάνια της Ιταλίας, σκεπασμένη με χιόνια τον χειμώνα του 1996 (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.